Orient
Ten obraz wzbudził ostatnio kontrowersje na skalę międzynarodową. Niemiecka partia Alternative für Deutschland wykorzystała go w swojej kampanii przed wyborami do Europarlamentu. Fragment sceny umieszczono na plakatach i opatrzono hasłem: “aby Europa nie została Eurabią!”. Wywołało to sprzeciw właściciela obrazu – Clark Art Institute w Williamstown w USA, który potępił takie polityczne wykorzystywanie wizerunku. Czym…
Tympanon z Vézelay
Dzisiaj opowiem Wam o dekoracji rzeźbiarskiej typanonu z Vézelay. Ale najpierw kilka słów wstępu. Funkcjonowanie rzeźby romańskiej było ściśle związane z architekturą. Zdobiła portale, ościeża, archiwolty, belki nadproży a czasem rozlewała się na całą fasadę. Wewnątrz budowli skupiała się na kolumnach, gromadziła na kapitelach, a w wyjątkowych przypadkach – wypełniała trzony filarów. Jednak o jej…
Moc piór
Jak myślicie, z czego jest wykonany ten przedmiot? Dla ułatwienia dodam, że to aztecka tarcza wykonana na początku XVI wieku. Kolorowy stwór jest identyfikowany jako kojot, zwierzę opiekuńcze wojowników azteckich. Inni uważają, że to przedstawienie monstrum wodnego Ahuitzotla. Stąd przypuszczenie, że tarcza należała do króla o tym samym imieniu. Ostatniego władcy sprawującego rządy przed inwazją…
Fallus i Vulva
O tym jak postrzegane były symbole związane z seksualnością w późnym średniowieczu niespodziewanie wiele uczą nas odznaki pielgrzymie i świeckie, znajdowane przez archeologów. Świeckie odznaki konfrontują nas z aspektem codziennego życia, który do tej pory pozostawał w znaczącej mierze nieznany. Milczały o nich źródła pisane, a same przedmioty zachowały się w niewielu egzemplarzach. Wykorzystane w…
Bestiariusze a poznawanie świata w średniowieczu
We wcześniejszych wpisach, tu i tu, opowiedziałam, jak encyklopedie średniowieczne i literatura podróżnicza wykorzystały do opisu świata wyobrażenia o monstrualnych rasach ludzi i zwierząt. Od około XII wieku wyobrażenia o mirabiliach przenikały również do sztuki związanej bezpośrednio z tematami religijnymi. W tym wpisie przyjrzę się kolejnemu gatunkowi literackiemu, bestiariuszowi, w ramach którego połączyło się podejście…
Królowa
Maria Ludwika Gonzaga (1611–1667), księżna Mantui i Nevers, przyszła królowa Polski, wychowała się w rodowych włościach w Burgundii. Jej ojcem chrzestnym został niewiele od niej starszy Ludwik XIII (1601–1643), król Francji. O jej rękę zabiegał w 1627 brat króla, Gaston Orleański (1608-1660) oraz w 1634 – Władysław IV Waza. W obu przypadkach bez powodzenia. Zanim…
Zmartwychwstanie
To jedno z moich ulubionych przedstawień momentu zmartwychwstania. Jej autorem jest mistrz Francke, dominikanin działający głównie w Hamburgu. Przy komponowaniu tej sceny zdaje się być zaabsorbowany nie tylko tajemnicą przezwyciężenia śmierci, ale również aspektem praktycznym. Zanim Chrystus przyjmie pozę triumfatora, jakoś musi wydostać się z grobu. Dosłownie gramoli się z dziury w ziemi. Pilnujący go…
Ecce Homo
Nadchodzi Wielkanoc. Oto “Ecce Homo” Maartena van Heemskercka, tryptyk zamówiony przez małżeństwo Drenckwaert z Dortrechtu w 1644. Miał im służyć jako kommemoracja, czyli upamiętnienie ich pobożności, a także jako środek do uzyskania zbawienia. Mąż i żona, umieszczeni po obu stronach głównej kwatery, modlą się w obliczu sceny z Pasji. W centrum rozgrywa się epizod z…
Sankt Gallen
W tym roku świętujemy stulecie powstania Bauhausu – uczelni artystyczno-rzemieślniczej, która zrewolucjonizowała myślenie o tym, jak tworzyć architekturę. Jej priorytetem było zapewnienie dobrych warunków mieszkania. Z tej okazji chciałabym przypomnieć, trochę przewrotnie, “prototyp” funkcjonalnego myślenia w budownictwie. I to z okresu, którego nie podejrzewalibyście o to. Wczesne średniowiecze w czasach karolińskich, to nie tylko moment…
Mirabilia
Skupiłam się ostatnio na opisywaniu wyobrażeń o potwornych rasach ludzkich, po to by zrozumieć mechanizm powstawania wizerunku innego w kulturze europejskiej. W poprzednich wpisach podsumowałam, jak starożytni Grecy i Rzymianie postrzegali mieszkańców odległych krain oraz jak wpłynęło to na wiedzę wypracowywaną w średniowieczu. Dzisiejszym bohaterem opowieści będzie fascynujący gatunek literacki – MIRABILIA. Były to księgi…